HULUMTIM/ Përpara një viti përfundoi faza e dytë e projektit për rehabilitimin e sheshit qëndror në qytetin e Durrësit, që u servir si një nga qendrat urbane të rilindura. Në fakt, në vitin 2008 Bashkia e Durrësit ideoi projektin për "Rivitalizimin e Sheshit Iiria të qytetit të Durrësit" dhe hapi një konkurs ndërkombëtar me vlerën 5 milion euro. Faza e parë e projektit përfundoi në vitin 2011 dhe sipas bashkisë Durrës në përgjigjen për Ishull.com, ajo kushtoi rreth 1 miliard lekë, punime të kryera nga firma “Gjikuria”. Duke ndërtuar shkallaret që lidhen me xhaminë e qytetit si dhe galerinë e arteve, por nga mungesa e fondeve punimet u ndërprenë. Ndërsa faza e dytë e projektit, e realizuar në vitin 2015, sipas bashkisë ka kushtuar rreth 1 miliard e gjysmë lekë, punime të kryera nga firma “Everest”. Në këtë fazë u kryen punime në sheshin që fillon përpara bashkisë së qytetit, duke vazhduar deri përpara teatrit “Aleksandër Moisiu”. Projekti ka edhe një fazë të tretë, e cila nuk është realizuar dhe rreth saj nuk është bërë asnjë e dhënë publike. Kjo paraqitet në hartën e mëposhtme të projektit, vijëzuar me të kuqe.  Ajo që e bëri temë dite qytetin e Durrësit në fillimin e vitit 2015, ishte shtërvani i vjetër që ngrihej në qendër të qytetit. Ai u kthye në mollë sherri midis bashkisë dhe shoqërisë civile, e më vonë Partisë Demokratike, të cilët kundërshtonin heqjen nga sheshi të shatërvanit 85-vjeçar. Historia e shatërvanit Shatërvani që ngrihej në sheshin “Liria”, ishte i rrethuar nga një lulishte në stilin neoklasik. Ai i takon viteve 1930 dhe së bashku me sheshin është projektuar nga arkitektët italianë, në kohën e monarkisë. Për më tepër, ky shatërvan ishte më i vjetri që kishte mbetur në Shqipëri, nga ndërtimet e kësaj periudhe. Shatërvani bënte pjesë tek memoria historike e qytetit dhe çdo durrsak, prej të paktën 3-4 brezash, ka lindur e është rritur duke fiksuar në kujtesën e vet atë shesh të Durrësit. Projekti që u shpall fitues për rivitalizimin e sheshit 36 studiot konkuruese paraqitën përpara një jurie ndërkombëtare të ngritur nga bashkia projektet e tyre, ku u përzgjodhën për në fazën finale 5 prej tyre, dhe fitues u shpall projekti italian "Folding", i studios romane "Michele Cro", që ishte i vetmi projekt që nuk e përfshinte shatërvanin ekzistues. Projekt për të cilin sipas publikimeve në media, ajo u pagua rreth 200 mijë euro. Përse u përzgjodh projekti që nuk e përfshinte shatërvanin ekzistues?!“Asnjë nga projektet konkurrues nuk e parashikonte shatërvanin ekzistues, por parashikonte shatërvane të vendosur në shesh, në funksion të ndërtimit të ri”, shkruhet në përgjigjen e bashkisë Durrës, për Ishull.com Pas gjetjes dhe analizimit të materialit që i përmblidhte projektet që u përzgjodhën në fazën finale, na rezulton e kundërta e asaj që thotë bashkia. Megjithëse nga bashkia nuk ishin përcaktuar kushte për ruajtjen dhe përshtatjen e shatërvanit, 4 prej studiove, e kishin marrë në konsideratë shatërvanin dhe e kishin përfshirë në projekt, ashtu siç paraqitet në foto-galerinë e mëposhtme. Madje në projektin e paraqitur nga një prej studiove, shkruhej; “Shatërvani është një objekt i dashur për të gjithë qytetarët e Durrësit, prandaj ai duhet vlerësuar dhe ruajtur”. Cilin projekt votoi publiku? Gazeta “Metropol”, shkruante në numrin e saj të 2 shkurtit 2009, se “…në votimin që është bërë në një kuti të veçantë për të marrë mendimin e publikut, "Sun Dial" e studios 3W Architecture Limited, e Britanisë së Madhe, është cilësuar si më e suksesshme, duke marrë numrin dërrmues të votave". Përveçse kjo studio nuk e kishtë hequr apo spostuar shatërvanin nga sheshi, projekti i tyre parashikonte edhe,"...ndërtimin e orës solare më të gjatë në botë, e cila mendohet se do të ishte në një atraksion turistik për qytetin bregdetar të Durrësit, pasi do të ngrihej mbi një kullë çeliku duke kapur lartësinë 70 metër e gjatë". Kundërshtimi i shoqërisë civile dhe Partisë Demokratike Që pas kalimit të viteve të tranzicionit, qyteti i Durrësit nuk kishte parë më protesta, por ishte ky simbol i memories kolektive, shatërvani, që për mbi tetë ditë mblodhi para tij qytetarët që protestuan, duke moslejuar heqjen e tij nga sheshi dhe duke i drejtuar apel bashkisë për të mos e larguar nga aty. Në ditët në vijim protestës ju bashkuan edhe përfaqësues e mbështetës të Partisë Demokratike, të cilët e kundërshtuan edhe në Këshillin Bashkiak vendimin për largimin e shatërvanit nga sheshi qëndror. Reagimit në rrjetet sociale në atë kohë ju bashkua edhe Artan Lame, i cili publikoi në faqen e tij, në Facebook, një seri fotografish historike të shatërvanit. Për moslargimin e shatërvanit, u mblodhën rreth 5000 firma qytetarësh, por të cilat nuk u morën parasysh nga bashkia Durrës. Reagimi i Këshillit Kombëtar të Restaurimeve Këshilli Kombëtar i Restaurimeve i kërkoi bashkisë në atë kohë rishikimin e projektit për qendrën e qytetit, duke përfshirë në të edhe shatërvanin e ndërtuar në vitin 1928. Në pamundësi të këtij integrimi, shatërvani duhej të vendosej në një tjetër mjedis të qytetit. Drejtoria Rajonale e Kulturës Kombëtare Durrës, sqaron për Ishull.com se shatërvani nuk është monument kulture. Përse nuk i mori parasysh këto reagime dhe sugjerime bashkia Durrës?!“Projekti aktual që është zbatuar u vendos nga një juri ndërkombëtare, me pjesëmarje të arkitektëve të famshëm, të huaj dhe vendas…Me të gjithë personat që kundërshtonin projektin janë zhvilluar takime sqaruese”, shkruhet në përgjigjen e bashkisë Durrës, për Ishull.com Ku gjendet sot shatërvani? Ishull.com konstatoi se ai është vendosur në kalatën 0 të portit të Durrësit, në gjendjen si është “shkulur”, i dëmtuar në pjesë të ndryshme të tij dhe jashtë çdo lloj kushti konservimi. Bashkia na bën me dije se ai është në ruajtje në këtë zonë dhe se do të rivendoset në një vend të përshtatshëm. Në fakt këtshu deklaroi edhe pak ditë pas heqjes së tij kryetari i bashkisë, por kanë kaluar afro dy vite dhe asgjë konkrete nuk është bërë. A ka pasur konflikt interesi shpallja e fituesit?! Gazeta “Albania”, shkruante në shkurt të vitit 2009 se konkursi për projektin mbi qendrën “Iiria” të qytetit të Durrësit ka ngritur dyshime te disa konkurrentë pjesëmarrës në të, pasi ata kanë vërejtur se ndryshe nga sa parashikonin rregullat e konkursit, ka pasur konflikt interesi mes anëtarëve të jurisë dhe disa subjekteve konkurruese. http://www.ishull.com/dritehijet-e-rivitalizimit-te-sheshit-liria-dhe-shporrja-e-shatervanit-85-vjecar/Durres Wasser Systeme, ein Langzeit Skandal 15 Jahre Tradition: der Durres Abwasser TourismusTaliban Alptraum der Bitterkeit in Durres, die Massaker an Antiken Stätten und Wenige zahlen für Wasser und StromEdi Rama und Vangjush Dako wollen den Durres Tourismus aufgebenEdi Rama: Durres – Wahlkampf Leiterin „Natasho Paco“ eine langzeit Kriminelle schon als PräfektinEine neue Botschafterin und weitere 41,4 Millionen Euro werden in Verbrecher Strukturen gepumpt